De opvatting dat dementie 1 ziekte is, is misschien wel het grootste misverstand dat rond dit syndroom heerst. Het is een koepelterm voor verschillende hersenaandoeningen. Om mensen met dementie te helpen in hun dagelijkse activiteiten, kan je de omgeving op hun behoeften afstemmen. Sabine Boerjan van het Expertisecentrum Dementie legt uit hoe en waarom een dementievriendelijk interieur meerwaarde biedt.
Heeft iemand dementie?
Dementie en jongdementie zijn koepeltermen voor hersenaandoeningen van neurodegeneratieve processen. Hoe snel dat proces verloopt, hangt af van persoon tot persoon. “De diagnose verloopt vaak een via uitsluiting van andere factoren”, licht Sabine Boerjan van het Expertisecentrum Dementie toe. “Vergeetachtigheid, niet meer functioneren in het dagelijkse leven, verward zijn, zichzelf niet meer verzorgen, … Het is een combinatie van verschillende symptomen waarmee we vaststellen dat iemand aan een vorm van dementie lijdt.”
Een dementievriendelijke omgeving
Zo’n 70 % van de mensen met dementie wonen nog thuis en niet in een woonzorgcentrum. De woonplaats moet enerzijds huiselijk zijn en anderzijds functioneel. “Mensen met dementie moeten de plek kunnen begrijpen, hun weg vinden en voelen wat hun kamer is”, vertelt Sabine. “In een woonzorgcentrum kan je bijvoorbeeld een persoonlijke toets toevoegen. De beleving van een omgeving is voor iedereen anders. Daarom moet je steeds aandacht hebben voor wat het individu belangrijk vindt.”
Herkenbaarheid
Belangrijk voor mensen met dementie is rekening houden met wat ze kennen, weten en voelen. Zo geef je hen een vertrouwd gevoel. Wanneer ze iets herkennen, voelen ze zich geruster en functioneren ze beter. “Duid bijvoorbeeld de toiletten aan met een hartje, zoals op de deurtjes van vroeger”, zegt Sabine. “Of werk met veel lichtinval, zeker in de badkamer of eetruimte. Dat stimuleert de hersenactiviteit.”
Geuren en kleuren
Ouderen zien kleuren en nuances minder duidelijk. Door te werken met kleurcontrasten maak je omgeving goed zichtbaar en verminder je ook valincidenten. Kies steeds voor warme kleuren, die zijn beter waarneembaar en rustgevender. Anders wordt het wanneer je met geuren werkt. “Die zijn heel persoonlijk. Er is een verbinding in onze hersenen met onze emoties”, vertelt Sabine. “Kijk wat de persoon met dementie fijn vindt en wat niet. Geur is ook sterk verbonden met smaak. Daar geven we als advies om te variëren in kruiden, temperaturen en texturen.”
Materialen voelen
Oudere personen met dementie hebben nood aan specifiek zorgmeubilair. Ook via materialen kan je de hersenactiviteit stimuleren. Kies dan in de slaapkamer voor zachte stoffen en let op andere plekken voor afwisseling tussen koud- en warmaanvoelende texturen. En geluiden? “Die zijn moeilijker te filteren”, aldus Sabine. “Maar met de radio aan, kan je het geluid van de karren door de gang van het woonzorgcentrum al naar de achtergrond doen verdwijnen.”
Het Expertisecentrum Dementie Paradox, Moments Furniture en Studio M helpen je graag op weg naar een dementievriendelijk interieur. Contacteer ons voor meer informatie.
